ავთანდილი და ტარიელი

"ვეფხისტყაოსნის" მოყმე - ემოციური თუ რაციონალური

ანოტაცია

რუსთველის ვეფხისტყაოსნის პერსონაჟთა გალერეა ძალიან ფართოა: ქალები და მამაკაცები, მეფეები და დედოფლები, პატრონები და ვასალები, რაინდები და ვაჭ­რები, მეომრები და მეკობრეები, ვეზირები და მსახუ­რები... მათ შორის უმთავრესნი იდეალური მოყმე-რაინ­დები არიან. იდეალურნი არა მხოლოდ და იმდენად „საუკეთესოს“ მნიშვნელობით, არამედ პოეტის ფანტაზი­ით შექმნილნი და ამდენად იდეალურნი; არა ცხოვრები­დან აღებულნი, რეალურ-ემპირიულად არსებულნი, არა­მედ ამქვეყნიურის, რეალურის ბაზაზე პოეტის ფანტა­ზიით, კერძოდ, ჰიპერბოლიზებისა და პირობითო­ბის გზით რეალურის - ადამიანურის ამაღლებითა და გადა­აზ­რებით ავტორის წარმოსახვით შექმნილი პერსონა­ჟები. ამგვარი მხატვრული სტილით შექმნილ პერსონაჟთა საუკეთესო მეგობრული წყვილია ტარიელი და ავთან­დილი

რუსთველოლოგიური კვლევა-ძიებანი ამ პერსონაჟ­თა მხატვრული სახეების კომენტირებისას სხვადასხვა საკითხს წამოჭრის, მათგან ერთი უმთავრესია ხასიათების პრობლემა: როგორია რუსთველისეული ხედვა ამ იდეა­ლური მოყმე-რაინდის მხატვრული სახისა; უფრო კონ­კრეტულად თუ ვიტყვით, რუსთველი იდეალური მოყმე-რაინდის სახეს ხატავს ერთის ხასიათში რაციონა

ლურობის, ხოლო მეორეში ემოციურობის აქცენტირებით; თუ იდეალური მოყმის ერთ ხასიათს ქმნის, და მათ ხასიათში სხვადასხვა მიმართულებით აქცენტირებას გამოავლენს პერსონაჟების ცხოვრებისეულ სხვადასხვა პირობებში ლოკალიზების გამო? ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა პოემის მთელი ტექსტის ინტერპრეტირების საფუძ­­ველზე უნდა მოხდეს; მაგრამ ამ ორი პერსონაჟის მიერ განხვავებულ პოზი­ციათა თეორიული მტკიცება ყველაზე გამოკვეთილად  პოემის სწორედ ქვემოთ გამოქ­ვეყ­ნებულ მონაკვეთში ჩანს, რომლის ქართულ ორიგი­ნალს დღეისათვის არსებულ ყველა ინგლი­სურ­ენოვან თარგმანთან ერთად ვაქვეყნებთ.

რედაქტორი